Είναι τρελοί αυτοί οι Γαλάτες!
Κατά καιρούς βλέπουμε διάφορα παράλογα στο ελληνικό δημόσιο που δυσκολευόμαστε να κατανοήσουμε και να αιτιολογήσουμε - για να το πω κομψά. Συμβαίνει όμως και εις Παρισίους.
Έτσι, πρόσφατα έμαθα για το γαλλικό παράδοξο της «λογοκρισίας του κρασιού».
Με αφορμή το γεγονός ότι οι πωλήσεις του κρασιού στην «κρασομάνα» Γαλλία έπεσαν, πληροφορήθηκα για τον περιβόητο νόμο Evin. Διαβάζεται ανάμεσα σε «εβέν» και «εβάν» και προέρχεται από το όνομα του τότε υπουργού Υγείας της χώρας, Claude Evin. Ο νόμος αυτός ήρθε το 1991, σε μια προσπάθεια της Γαλλίας να προβεί σε αντικαπνιστική και αντιαλκοολική εκστρατεία. Με τον νόμο Evin απαγορεύεται η διαφήμιση προϊόντων καπνού και αλκοόλ στην τηλεόραση και το σινεμά - και καλά ως εδώ. Τα δύσκολα έρχονται στον αυστηρό έλεγχο σε μηνύματα και φωτογραφίες που παραπέμπουν σε ανάλογα προϊόντα ενώ δεν παραλείπεται η ένδειξη ότι το αλκοόλ μπορεί να συνεπάγεται κινδύνους για την υγεία.
Ο νόμος πέρασε τότε με οριακή πλειοψηφία απ’ τη Γερουσία κι ίσως κάποιοι γερουσιαστές να «πιάστηκαν στον ύπνο», όπως λέγεται. Τη σκυτάλη πήραν οι δικαστές και άρχισαν να τον εφαρμόζουν ιδιαίτερα αυστηρά, παρόλο που το λόμπι των οινοπαραγωγών διαμαρτυρήθηκε από την αρχή έντονα. Τι εννοούμε λέγοντας ότι τον εφαρμόζουν ιδιαίτερα αυστηρά; Πως οτιδήποτε γράφεται σχετικά δεν πρέπει να φαίνεται σαν προτροπή για τον αλκοολισμό. Ακόμη κι αν μιλάμε για εξειδικευμένα περιοδικά του κρασιού, ακόμη κι αν μιλάμε για εξειδικευμένα site! «Κάθε συντάκτης πρέπει να συμβουλεύεται διαρκώς το δικηγόρο του πριν γράψει» όπως λέγεται στη Γαλλία.
Κατά καιρούς βλέπουν το φως της δημοσιότητας ακραία παραδείγματα της εφαρμογής του νόμου.
Για παράδειγμα το 2010 κάποιος επαγγελματίας του χώρου θέλησε να τυπώσει δικά του γραμματόσημα προκειμένου να στείλει κάρτες τα Χριστούγεννα. Βρήκε μια πανέμορφη γκραβούρα που απεικόνιζε μια γυναίκα με σταφύλια κι αμπελόφυλλα στο κεφάλι κι ένα ποτήρι κόκκινο κρασί στο χέρι. Τα Γαλλικά Ταχυδρομεία απέρριψαν την εικόνα ως «προτροπή στον αλκοολισμό». Αφού έριξε αρκετό νερό στο κρασί του, επανήλθε πέρσι για να τυπώσει με μια άλλη γκραβούρα του 13ου αιώνα, που απεικονίζει έναν κατασκευαστή βαρελιών σε ώρα εργασίας. Κι αυτή εδώ η εικόνα, απορρίφθηκε!
Άλλο παράδειγμα: καμπάνια που χρηματοδοτήθηκε από την επαγγελματική οργάνωση οίνου της Γαλλίας και έδειχνε οινοπαραγωγούς στο Μπορντώ ενόχλησε μια οργάνωση ενάντια στο αλκοόλ. Προσέφυγαν στα δικαστήρια και, πρωτόδικα και δευτεροβάθμια, δικαιώθηκαν οι οινοπαραγωγοί. Ωστόσο η υπόθεση έφτασε στον γαλλικό Άρειο Πάγο, όπου δικαιώθηκε η οργάνωση ενάντια στο αλκοόλ. Το δικαστήριο δέχτηκε ότι η διαφήμιση ήταν παράνομη κι έκτοτε οι επαγγελματίες του χώρου μιλούν για δικαίωση της λογοκρισίας.
Για τους Γάλλους όλο αυτό είναι τελείως παράλογο. Πρόκειται για την πλέον παραδοσιακή χώρα στο κρασί. Πριν λίγα χρόνια μάλιστα, όταν ο τότε πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί έγινε ένθερμος οπαδός της υγιεινής διατροφής και ζωής, κατηγορήθηκε ότι φέρνει ένα πρότυπο που δεν έχει καμιά σχέση με τις παραδόσεις της χώρας. «Εμείς οι Γάλλοι πίνουμε κρασί, τρώμε τυριά και περπατάμε. Δεν κάνουμε τζόγκινγκ πίνοντας μεταλλικό νερό!» θυμάμαι ότι είχα διαβάσει σε ένα σχετικό άρθρο διαμαρτυρίας σε μεγάλο έντυπο.
Παρόλο που ο κλάδος συμβάλλει σημαντικά στη γαλλική οικονομία κι είναι υπολογίσιμη δύναμη, οι εκκλήσεις του για αλλαγή διατάξεων του νόμου Evin δεν εισακούγονται και ένα τέτοιο ενδεχόμενο δεν φαίνεται πιθανό. Και ξέρετε ποιο είναι το πιο παράδοξο; Ότι το κρασί στα γαλλικά λέγεταi... vin.
Evin εναντίον vin.
*Ευχαριστούμε τον δικηγόρο Αθηνών Θεόδωρο Γεωργόπουλο για τη βοήθειά του.