Τι ψάρια πιάνουμε τώρα;
Και κυρίως τι ψάρια τρώμε, καθώς μέρα τη μέρα οι μανιώδεις (ή και απλοί) ψαροφάγοι διαγράφουμε όλο και περισσότερα είδη από τη λίστα μας. Ποια εποχιακά ψαρέματα θεωρούνται πλέον, όχι απλά ασφαλή, αλλά και ωφέλιμα;
Από τους παλαιότερους εξόριστους ο ξιφίας, που σε μεγάλες ποσότητες επιβαρύνει τον οργανισμό με υπέρ του δέοντος υδράργυρο, όπως και ο σολομός και ο τόνος, που φέρουν επίσης φορτίο βαρέων μετάλλων: μολύβι, κάδμιο, αρσενικό και άλλα. Μόνη εξαίρεση η άγρια εκδοχή του σολομού, που εγχώρια σπανίως διατίθεται. Φυσικά η συσσώρευση των τοξικών μετάλλων στα ψάρια γίνεται σταδιακά. Μεγάλη μερίδα ειδικών παροτρύνει να στραφούμε σε άλλα θαλασσινά, καθώς τα παραπάνω στοιχεία, μετά από συχνή και αθρόα κατανάλωση, δύνανται να βλάψουν το κεντρικό, το περιφερικό και το αιμοποιητικό μας σύστημα, καθώς και τα νεφρά μας. Οι πιο ανθεκτικοί οργανισμοί αποβάλουν επιτυχώς τις υπερτοξικές αυτές ουσίες, αλλά τα παιδιά και οι πιο αδύναμοι εξ ημών παραμένουν επιρρεπείς.
Η εξήγηση βρίσκεται - προς έκπληξή μας- στις αποστάσεις που τα ψάρια διανύουν όσο βρίσκονται εν ζωή. Τα τονοειδή λόγω έντονου μεταβολισμού αναπτύσσουν υψηλές ταχύτητες κολυμπώντας και έτσι βαρύνονται με τα παραπάνω μέταλλα, σύμφωνα με μελέτες του Ινστιστούτου Θαλάσσιων Βιολογικών Πόρων. Γόπες, γαύροι, κολιοί, αθερίνες αλλά και σαρδέλες, μαρίδες, σκουμπριά και σαυρίδια, ως λιγότερο ανθεκτικοί κολυμβητές, έχουν μεταβολισμό που τους βοηθά να μη συγκεντρώνουν βαρέα μέταλλα.
Τα εν λόγω αφρόψαρα αποτελούν την υγιέστερη αντιπρόταση: μικρότερα και φθηνότερα των τονοειδών, δεν υπάρχουν δυστυχώς αυτή την εποχή, καθώς χρειάζονται υψηλότερες θερμοκρασίες για να αναζητήσουν τροφή, να συγκεντρώσουν λιπαρά οξέα και να νοστιμίσουν, ώστε στη συνέχεια να μετατραπούν σε δική μας. Οι γνωρίζοντες προτείνουν για την περίοδο που διανύουμε μπακαλιάρους, στήρες, ροφούς, σαργούς, καπόνια, κουτσομούρες και μπαρμπούνια¹. Βραστόψαρα μεν και β’ κατηγορίας, καθώς στη α’ ανήκουν το φαγκρί, η συναγρίδα και η γλώσσα, αλλά σίγουρα νόστιμα, ασφαλέστερα και λιγότερο…κουρασμένα!
¹Η συμβουλή του ψαρά: Τα ελληνικά μπαρμπούνια ξεχωρίζουν από το πορτοκαλί χρώμα τους και το σχετικά μικρό τους μέγεθος.
(Αποφευκτέα τα φούξια ή μπατζαρί χρώματος και μεγάλου μεγέθους.)