Αξίζει πράγματι να δοκιμάσετε αυτή τη θερμαντική σούπα με τα τρία όλα κι όλα υλικά που ζεσταίνει σώμα και ψυχή… Θεωρώ  ότι η συνταγή είναι από τις πιο σημαντικές που έχω στη σελίδα και εξαιτίας του γεγονότος ότι δεν υπάρχει πουθενά στο internet και είναι η πρώτη φορά που καταγράφεται διαδικτυακά . Δεν γνωρίζω αν έχει καταγραφεί σε έντυπο. Σ’ αυτά –τα αμέτρητα- που διαθέτω δεν την έχω βρει αλλά δεν έχω βέβαια  όλα τα έντυπα που κυκλοφορούν .

Η πρώτη φορά που άκουσα για το πατατόγαλο ήταν πριν από 12-13 χρόνια από μια αγαπημένη συνάδελφο, μια ΚΥΡΙΑ που  δεν είναι πια μαζί μας. Τότε η συνταγή είχε περάσει απαρατήρητη  και σχεδόν ξεχάστηκε, μέχρι  πριν από 2-3 εβδομάδες που αγόρασα πρόβειο γάλα και κάποιος που με είδε μου είπε: «κάμε μια ολιά*  πατατόσουπα και θα με θυμηθείς». Εννοείται ότι ζήτησα διευκρινίσεις…

Την έφτιαξα λοιπόν με τον τρόπο που μου την περιέγραψαν και με ό,τι θυμήθηκα από την παλιότερη κουβέντα που είχα για το πιάτο αυτό. Ρώτα από δω , ρώτα από κει έχω βγάλει μια μικρή άκρη για το πατατόγαλο. Σούπα των βοσκών των Αστερουσίων,  της οροσειράς του νομού Ηρακλείου με τα πολλά μοναστήρια και τα πανέμορφα χωριά.

Σας έχω ξαναμιλήσει για τα Αστερούσια και κάποιες από τις αετοφωλιές τους, εδώ  κι εδώ κι εδώ.Επισημαίνω ότι και η προαναφερόμενη κυρία από περιοχή των Αστερουσίων καταγόταν αν και διέμενε στο Ηράκλειο.

Με την υπόσχεση ότι η ανάρτηση θα συμπληρωθεί με περισσότερα στοιχεία όποτε συγκεντρωθούν γράφω σήμερα τη συνταγή – όπως συμπέρανα από τις 2-3 πηγές μου ότι φτιαχνόταν- και θα είναι χαρά μου αν κάποιος που ξέρει περισσότερα πράγματα γι αυτήν μας τα εμπιστευτεί. Έτσι, για το χατήρι και της αδελφής μου που θέλει να τη φτιάξει μετά από τις περιγραφές μου…

Πάντως, η αναζήτηση περισσότερων πληροφοριών από ηλικιωμένους της περιοχής μου (Ανατολικό Μονοφάτσι –Πεδιάδα)  αποδείχτηκε άκαρπη. Η σούπα τους ήταν άγνωστη. Χαρακτηριστικά, ηλικιωμένη φίλη και γειτόνισσά μου που ξέρει πολλά από τη ζωή των βοσκών στα μέσα του περασμένου αιώνα (στη δική μας περιοχή) μου είπε «δεν εφτιάχναμε εμείς τέτοιο πράμα».

Μια βελουτέ λοιπόν σούπα, από τα θαυμάσια εκείνα πιάτα των τριών-τεσσάρων υλικών της κρητικής κουζίνας, που στηρίζουν την νοστιμιά τους στον τρόπο παρασκευής και στην άριστη ποιότητα της πρώτης ύλης. Οι πεντανόστιμες ορεινές μου πατάτες, το πρόβειο ολόπαχο γάλα  και το στακοβούτυρο με το καλό ελαιόλαδο που χρησιμοποίησα, νομίζω έχουν τη σημασία τους για το τελικό αποτέλεσμα!

*μια ολιά: μικρή ποσότητα, λίγος/η/ο ,  στην κρητική διάλεκτο. Άκλιτο. Λέμε μια ολιά νερό, μια ολιά σαλάτα, αλλά και «πονεί μια ολιά η πλάτη μου» , «σε μια ολιά ώρα»  κλπ. Μάλλον είναι κάτι σαν ποσοτικό επίρρημα (θεωρώ ότι είναι παρήχηση του «μια γουλιά» αλλά ένας γλωσσολόγος μπορεί να ξέρει περισσότερα…).

Πατατόγαλο: μια πατατόσουπα από τα όρη, με 3 υλικά!

 

Yλικά

(Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε μόνο λάδι ή μόνο βούτυρο. Εγώ τα ανακάτεψα. Για αυτό εξάλλου λέω για 3 υλικά στον τίτλο της συνταγής. Άλλοι μου είπαν για λάδι (μόνο) κι άλλοι για βούτυρο (μόνο)).

Επί το έργον:

Καθαρίζουμε και πλένουμε τις πατάτες. Τις κόβουμε σε κύβους μεγέθους  πάνω λουκουμιού. Βάζουμε το βούτυρο ή το ελαιόλαδο να κάψει σε μια ευρύχωρη κατσαρόλα και προσθέτουμε τις πατάτες. Τις φέρνουμε μια δυο γύρες να λαδωθούν και προσθέτουμε λίγο νερό (1/2 -3/4  κούπας) νερό , και λίγο αλάτι.

Σιγοβράζουμε 10-15 λεπτά  προσέχοντας να μη πιάσει, και αρχίζουμε να προσθέτουμε σιγά σιγά το γάλα ανακατεύοντας τη σούπα πολύ συχνά, σχεδόν συνεχώς. Αυτό γίνεται τόσο επειδή το γάλα φουσκώνει, όσο και επειδή πιάνει εύκολα και δεν το θέλουμε. Έτσι οι πατάτες θα μισοδιαλυθούν (αυτό είναι ζητούμενο) και η σούπα θα χυλώσει.

Θα έχουμε μια βελουτέ σούπα με μικρά μισολιωμένα κομματάκια πατάτας.

Το βούτυρο «χάνεται» και η σούπα γίνεται απαλή και πολύ νόστιμη. Η διαδικασία θα πάρει περίπου μισή ώρα. Ελέγχουμε το αλάτι και σερβίρουμε ζεστή.

Παρατηρήσεις:

• Το πασπάλισμα της σούπας στο σερβίρισμα με πιπέρι ή τριμμένο μοσχοκάρυδο , ή μπούκοβο (δείτε φωτογραφίες) ήταν απολύτως δική μου προσθήκη και δεν γνωρίζω αν αυτό συμπεριλαμβάνεται στην αυθεντική συνταγή.
• Κάποιος, έτριψε και λίγη κεφαλογραβιέρα στο πιάτο του –κι αυτή αυθαιρεσία δική μας- αλλά δεν θεωρήθηκε απαραίτητη προσθήκη από τους υπόλοιπους.
• Για να μη γίνει πολύ βαριά η σούπα αντικατέστησα το μισό βούτυρο απ’ αυτό που θεώρησα ότι έπρεπε να χρησιμοποιήσω με ελαιόλαδο. Χρησιμοποίησα στακοβούτυρο και λάδι, σε ποσότητα δικής μου εκτίμησης μιας και οι πληροφορίες που έχω μέχρι στιγμής για τη συνταγή αφορούν τη σύσταση των υλικών χωρίς τις αναλογίες τους. Μπορεί ας πούμε κάποιος να προσέθετε κι άλλο γάλα αν την ήθελε πιο αραιή.
• Απόψε θα φτιάξω τη σούπα με προϊόντα εμπορίου (φρέσκο γάλα πλήρες και βούτυρο από βαζάκι ) και θα σας πω τις εντυπώσεις μας.

Σε συνομιλία μου με μια από τις πιο σημαντικές γνώστριες της ελληνικής γαστρονομίας , έμαθα ότι εκείνη έχει την πληροφορία ότι πρόσθεταν και αθόγαλο στο σερβίρισμα της σούπας (δηλαδή την τσίπα από το γάλα από την οποία προκύπτει και το στακοβούτυρο). Υποθέτω ότι θα απογειώνεται η ήδη εξαιρετική γεύση της. Για όσους δεν μπορούνε να βρούνε ανθόγαλο μια καλή εναλλακτική θα μπορούσε να είναι κάποιο υπόξινο τυρί κρέμα ή  1-2 κουταλιές από ένα καλό στραγγιστό γιαούρτι. Επίσης μου επισήμανε ότι η διαδικασία θυμίζει την κλασική παρασκευή της μπεσαμέλ όπου το ρόλο του αμύλου αντί του αλευριού τον έχει η πατάτα. Πράγματι οι ομοιότητες είναι προφανείς, αν κι εγώ δεν τις είχα σκεφτεί!