Τι τρώγανε οι μάγκες στον Βοτανικό
Είναι γνωστό το τραγούδι που έγραψε ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης πάνω στην «ελεγεία» του Ετεοκλή Τσώλη «Του Βοτανικού ο μάγκας». Ένας μάγκας που πιθανόν να εργαζόταν ως βοτανιστής στα περιβόλια της Κολοκυνθούς και τα βράδια να τα έπινε στις ταβέρνες του Βοτανικού και στα μπουζούκια. Αυτός ο μόρτης με το «ωραίο παρελθόν» που «πάντα όμορφα γλεντούσε και δεν έκανε κακό / και τον αγαπούσαν όλοι μέσα στον Βοτανικό».
Υπάρχει όμως και ο άλλος, του τραγουδιού « Ένας μάγκας στον Βοτανικό», που έγραψε ο Μάρκος Βαμβακάρης και τραγούδησε ο Στέλιος Καζαντζίδης. Αυτός ο άλλος μάγκας στο Βοτανικό, μπορεί να μην ήτανε βοτανιστής. Μπορεί να ήτανε γιος περιβολάρη του Ταύρου ή του Ρέντη ή να είχε πόστο στη λαχαναγορά του Κεραμεικού. Πήγαινε καμπόσος και ματσωμένος στον Βοτανικό, στα μπουζούκια και στα καμπαρέ, αυτός που «είναι ζόρικος και μπελαλής / στο Βοτανικό ο πιο νταής». Αυτός που «μισές τραβάει, ποτήρια σπάει / σκίζεται για μια μελαχροινή / μα στη σούρα του γουστάρει / και καμιά ξανθή».
Δύο μάγκες λοιπόν στον Βοτανικό - αλλά δύο διαφορετικοί χαρακτήρες - στο περιθώριο της Αθήνας του Μεταπολέμου. Και όπως προκύπτει το ερώτημα «Τι διάβαζε ο Άμλετ;», γιατί εδώ στους bostanistas να μην προκύψει το ερώτημα «Τι έτρωγαν οι δύο μάγκες στον Βοτανικό;»
Ο ένας «καλό παιδί» και γι' αυτό κατά τους κωδικοποιημένους τύπους της λαϊκής ηθογραφίας, μάλλον πτωχός. Ίσως να ‘βγαινε τα βράδια φαγωμένος από το σπίτι του. Στη χαμοκέλα, η μάνα του θα του ‘βαζε από τον τέντζερη, σ’ ένα πιάτο πήλινο ή μπλε εμαγιέ, λίγες πατάτες γιαχνί ή καμιά λαχανίδα που θα ‘χε φέρει ο ίδιος από το περιβόλι όπου βοτάνιζε. Στην ταβέρνα το κατοσταράκι ξεροσφύρι ή το πολύ - πολύ με καμιά ελιά ή σκέτο από γιουβέτσι.
Ο άλλος, ματσός κάργα, με τα κατοστάρικα τυλιγμένα ρολό στη «χασάπικη» τσέπη του, όταν έμπαινε στην ταβέρνα και ήτανε εκεί με παρέα η μελαχροινή γκόμενα για την οποία σκιζότανε, παράγγελνε σκωταριά ή παϊδάκια αρνίσια τηγανητά, σαλάτα μαρούλι και η ρετσίνα μισή οκά, αφού «μισές τραβάει». Και μετά, άρχοντας αυτός, ζήταγε και φρούτο, μηλαράκι να πούμε, ως επιδόρπιον. Γιατί κάθε «ισχυρός» θέλει να επιδεικνύει τον «πλούτο» του.
[Ο Μιχάλης Ν. Κατσίγερας είναι ο Φιλίστωρ της Καθημερινής. Κυκλοφορεί το βιβλίο του "Ελλάδα 20ός αιώνας: οι φωτογραφίες].