Βασιλικά δένδρα στο στρατόπεδο
Από τους πιο ενδιαφέροντες και πολύτιμους ελεύθερους χώρους μέσα στη Θεσσαλονίκη είναι τα πρώην στρατόπεδα. Οι εκτάσεις όπου χωροθετήθηκαν, βρίσκονταν, κατά την περίοδο της ίδρυσής τους, εκτός πόλης, ωστόσο σήμερα αποτελούν μέρος της και η υπόθεση της επανάχρησης και της αξιοποίησής τους σηκώνει μεγάλη συζήτηση και πνίγεται στα γρανάζια της ελληνικής πολυαρμοδιότητας.
Σε μια απίστευτης ομορφιάς τοποθεσία βρίσκεται το πρώην στρατόπεδο Κόδρα. Στο Καραμπουρνάκι, στην Καλαμαριά, έκτασης 450 στρεμμάτων, αγναντεύει θάλασσα, Όλυμπο, Πάικο, Πιέρια και, φυσικά, όλη την πόλη.
Φίλος που πηγαίνει τα σκυλιά του καθημερινά στο Κόδρα, μου τηλεφώνησε για να μου μιλήσει για τη νέα του ανακάλυψη: «Έχει δυο ζενίστες ολάνθιστες. Να πας να τις φωτογραφήσεις!» Μου εξήγησε το σημείο και πήγα. Το αποτέλεσμα, το βλέπετε. Πανέμορφα δένδρα, μέσα σε στάχυα και ατίθασα χόρτα.
Ποιο είναι το περίεργο; Ότι οι ζενίστες αυτές είναι οι μοναδικές στη Θεσσαλονίκη. Το δένδρο είναι υποτροπικό και απαντάται σε πιο θερμά κλίματα, όπως της Κρήτης και του νοτίου Αιγαίου. Κατασκευαστής κήπων ο φίλος, μου είπε ότι τις θεωρεί μνημεία της φύσης, καθώς είναι σίγουρο ότι βρίσκονται εκεί πολλές δεκάδες χρόνια, ευνοημένες από το μικροκλίμα της περιοχής.
Το ενδιαφέρον όμως είναι η εικασία του γιατί βρέθηκαν εκεί οι ζενίστες, δένδρα που χρησιμοποιούνται, συνήθως, για πολύ εξεζητημένους και ακριβούς κήπους, όπως ας πούμε οι βασιλικοί. Εδώ κολλάει η ιστορία του Στρατοπέδου Κόδρα, το οποίο θυμάμαι από τα παιδικά μου χρόνια με άλογα, καθώς εκεί στεγαζόταν ο Ιππικός Όμιλος Βορείου Ελλάδος και ο μικρός Προσκοπικός Ιππικός Όμιλος. Θυμάμαι, καμιά 30αριά χρόνια πριν, στρατιώτες επιφορτισμένους με τον καθαρισμό και τη φροντίδα των αλόγων. Τι δουλειά είχαν οι στρατιώτες με τα άλογα; Προφανώς ήταν κατάλοιπο της εποχής που το Κόδρα ήταν έδρα μονάδων του ιππικού. Το στρατόπεδο χωροθετήθηκε εκεί επί τουρκοκρατίας ενώ κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου εγκαταστάθηκαν συμμαχικά στρατεύματα. Το 1919 επανεγκαταστάθηκε ο ελληνικός στρατός, μέχρι το 1982 που άρχισε να αποχωρεί. Αυτή τη στιγμή έχει μείνει μόνο ένα τμήμα υπηρεσίας του ΝΑΤΟ.
Απέναντι από το Κόδρα κτίστηκε σε απροσδιόριστη (απίστευτο αλλά ελληνικό... ) στιγμή το «Παλατάκι» ή «Κυβερνείο», για άγνωστο (αλήθεια σας λέω) σκοπό που παραχωρήθηκε το 1963 στο βασιλιά για χρήση ως «Βασιλικό Ανάκτορο». Η εντελώς μπερδεμένη υπόθεση του κτιρίου και η έλλειψη μαρτυριών για πολλά χρόνια καθιστούν δύσκολο να γραφεί με σιγουριά η ιστορία του.
Το κτίριο, εδώ και χρόνια, ρημάζει, μαζί και ο κήπος του.
Οι ζενίστες πάντως, οι μοναδικές της Θεσσαλονίκης, είναι μάρτυρες του ότι κάποιος, κάποτε προσπάθησε να δημιουργήσει βασιλικούς κήπους στο στρατόπεδο που φιλοξενούσε άλλοτε το επίλεκτο τμήμα του Στρατού - το ιππικό - για έναν βασιλιά που δεν έμεινε στο Παλατάκι «του» παρά μόνο μια νύχτα!
Για το «Παλατάκι» και τα παράδοξά του είχα κάνει αναλυτικό ρεπορτάζ το 2010 και δημοσιεύτηκε εδώ.