Bostanistas.gr : Ιστορίες για να τρεφόμαστε διαφορετικά

Το σωστό πότισμα αποτελεί το πλέον βασικό κριτήριο για ένα υγιές μποστάνι, διότι η έλλειψη ή η υπερβολή στο νερό μπορούν να γίνουν η κυριότερη αιτία όλων των προβλημάτων των φυτών μας. Όταν τα φυτά δεν δέχονται την απαραίτητη υγρασία στις ρίζες τους, τα φύλλα τους ξεραίνονται και, στον υπερβολικό ήλιο, γίνονται στόχος εντόμων με αποτέλεσμα να μαραίνονται. Η υπερβολική υγρασία από την άλλη θα οδηγήσει τις ρίζες των φυτών μας σε πνιγμό, λόγω της έλλειψης οξυγόνου, με αποτέλεσμα να σαπίσουν και να γίνουν στόχος των εντόμων του εδάφους.

Όπως καταλαβαίνουμε, το σωστό επίπεδο υγρασίας είναι ιδιαίτερα καθοριστικό για τα φυτά μας αλλά και αρκετά μεγάλη πρόκληση, αν συνυπολογίσουμε τον λογαριασμό του νερού. Πώς λοιπόν μπορούμε να παρέχουμε σταθερή υγρασία στα φυτά μας, εξοικονομώντας παράλληλα νερό;

Η λύση βρίσκεται σε μια παραδοσιακή τεχνική των αφρικανικών φυλών, με την οποία κατάφερναν να αντεπεξέλθουν στις μεγάλες ξηρασίες της ερήμου σώζοντας τις καλλιέργειές τους. Οι αγρότες στις ξερικές περιοχές της Αφρικής, πριν 4000 χρόνια, έθαβαν πήλινα πιθάρια (olla) ανάμεσα στα φυτά τους, τα οποία γέμιζαν με νερό και λειτουργούσαν ως αυτόματο πότισμα βοηθώντας στη διατήρηση της υγρασίας στο έδαφος.

Τα πήλινα πιθάρια, λόγω των πόρων τους, αποδεσμεύουν την υγρασία με σταθερό και αργό ρυθμό από όλη την επιφάνειά τους προς το έδαφος. Αυτό δημιουργεί ιδανικές συνθήκες για τις ρίζες του φυτού, καθώς δεν αντιμετωπίζουν απότομες αλλαγές συνθηκών ξηρασίας και υγρασίας, όπως συμβαίνει με το συμβατικό πότισμα. Ως αποτέλεσμα οι ρίζες αναπτύσσονται με πολύ ταχύτερο ρυθμό, καθώς μεγαλώνουν φυσικά προς τα κάτω αναζητώντας υγρασία από χαμηλά. Αντιθέτως το πότισμα με λάστιχο αναγκάζει την επιφανειακή ανάπτυξη των ριζών και συνεπώς τις καθιστά περισσότερο ευάλωτες στην υπερβολική ζέστη.

Επίσης με αυτόν τον τρόπο οι ρίζες των φυτών θα αναπτυχθούν προς την κατεύθυνση του πιθαριού, με αποτέλεσμα να ελέγχεται πόσο νερό θα δέχεται το κάθε φυτό κατά μόνας. Επίσης ο πηλός θα δώσει χρήσιμα ιχνοστοιχεία στο νερό, τα οποία θα λειτουργήσουν ως λίπασμα, χαρίζοντας πιο πλούσια γεύση στον καρπό. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε οποιοδήποτε μέγεθος πιθαριού, αρκεί να είναι πήλινο και καθαρό από βερνίκι ή μπογιά. Βέβαια αν το πιθάρι είναι αρκετά μεγάλο θα συγκρατεί νερό για περισσότερο καιρό, χωρίς να πρέπει να το ξαναγεμίζουμε συχνά. Θα χρειαστεί να θάψουμε το πιθάρι μέσα στο χώμα ολόκληρο, αφήνοντας μόνο την επιφάνεια του στομίου έξω, ώστε να μπορούμε να ελέγχουμε τη στάθμη του νερού και να το γεμίζουμε όποτε απαιτείται.

Για πιθάρια που έχουν στενό στόμιο δεν απαιτείται να κάνουμε τίποτα, αλλά εκείνα με μεγάλο άνοιγμα θα πρέπει να τα σκεπάζουμε με κάποιο υλικό, ώστε να αποφύγουμε τη γρήγορη εξάτμιση του νερού. Όταν πρόκειται για μεγάλα δέντρα είναι καλύτερο να θάβουμε ένα μεγάλο πιθάρι ξεχωριστά για κάθε φυτό. Για τα φυτά με λιγότερες απαιτήσεις σε νερό, καλό είναι να χρησιμοποιούμε ένα μεγάλο πιθάρι για πλήθος φυτών ή ξεχωριστά, μικρότερα πιθάρια δίπλα σε κάθένα τους.

Σε μποστάνια που έχουν στρογγυλό σχήμα μπορούμε να τοποθετήσουμε ένα μεγάλο πιθάρι στο κέντρο, ώστε να καλύψουμε τις απαιτήσεις όλων των φυτών του. Ιδανικά είναι τα ραγισμένα πιθάρια, τα οποία μπορούμε να καλύψουμε με πέτρες αν έχουν πολύ μεγάλο άνοιγμα. Διαφορετικά μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ακόμα και γυάλινα μπουκάλια, γεμίζοντας τα με νερό και ταπώνοντας το στόμιό τους μέσα στο χώμα - θα λειτουργήσουν και αυτά με παρόμοιο τρόπο. Το πλήθος και το μέγεθος των μπουκαλιών θα τα καθορίσουν οι απαιτήσεις των φυτών καθώς και οι κλιματολογικές συνθήκες της περιοχής μας.

Προσοχή: όταν χρησιμοποιήσουμε τα γυάλινα μπουκάλια το χώμα, πρέπει να μην είναι ξερό, επομένως πρέπει προηγουμένως να το βρέξουμε. Επίσης αν το στόμιο του μπουκαλιού κάτσει σε κάποια πέτρα ή ένα κομμάτι ξύλου, τότε δεν θα κλείσει καλά, με αποτέλεσμα να χυθεί όλο το νερό κατευθείαν στο χώμα. Σε αυτήν την περίπτωση ξαναγεμίζουμε το μπουκάλι και το σφηνώνουμε δίπλα σε ένα πιο καθαρό κομμάτι χώματος, μέχρι να δούμε ότι έχει σφραγίσει καλά και το νερό αποδεσμεύεται σταθερά και αργά.

Τέλος η εδαφοκάλυψη με άχυρο, κομμένα ζιζάνια, κομμένο γκαζόν και φύλλα, ανάμεσα στα φυτά του μποστανιού μας, μπορεί να λειτουργήσει ως εξαιρετική προστασία για τα φυτά από την υπερβολική ζέστη άρα και την εξάτμιση του νερού από το έδαφος.